Samenvatting Handboek Power BI van Peter Ter Braake

Hoofdstuk 1. Inleiding

1.1 Wat is Business Intelligence?

Zie Samenvatting Leerboek Business Intelligence.

1.2 Self-Service BI

Zie Samenvatting Leerboek Business Intelligence.

1.3 Voor wie is Self-Service BI?

Zie Samenvatting Leerboek Business Intelligence.

1.4 Power BI

Tool van Microsoft. De functionaliteit is onder te verdelen in 3 onderdelen:

1. Power Query
2. Power Pivot
3. Power View

1.4.1 Power Query

Dit onderdeel van Power BI heeft 2 doelen:

1. Meer verschillende gegevensbronnen ontsluiten.
2. Gemakkelijk gegevens kunnen aanpassen aan de behoeften.

Power Query is de ETL Tool van Power BI.

1.4.2 Power Pivot

Power Pivot heeft 2 doelen:

1. Het gemakkelijk maken om met gegevens te werken.
2. Goede performance bieden voor Analytics.

Semantisch model vertaalt een technische database-implementatie in een voor eindgebruikers leesbaar en begrijpelijk model dat bruikbaar is zonder over (veel) technische kennis te beschikken.

Analytics is het ontdekken en communiceren van betekenisvolle patronen in gegevensverzamelingen.

1.4.3 Power View

Power View is een drag-and-drop rapportageomgeving die gebruik maakt van een Power Pivot-model.

1.4.4 Power Map

Power Map wordt niet behandeld in dit boek.

1.4.5 Power BI Service

Website waar je excel-werkboeken en Power BI-oplossingen naar kunt uploaden.

1.5 Power BI-scenarios

Scenario's waarbij Power BI een grote rol kan spelen:

1. Self-Service BI in grotere organisaties.
2. Midden- en kleinbedrijf
3. Prototyping
4. Corporate BI

1.6 Power BI activeren

Casus.

1.7 Een klassieke Excel-oplossing

Casus.

1.7.1 Gegevens inlezen uit SQL Server

Casus.

1.7.2 De gegevens aanpassen

Casus.

1.7.3 Het rapport maken

Casus.

1.7.4 Tot slot

Paragraaf 1.7 is een korte intro in het maken van rapporten in Excel aan de hand van een casus.

1.8 Conclusie

Hoofdstuk gaf een korte introductie Power BI.

Hoofdstuk 2. Power Pivot

2.1 Wat is Power Pivot?

Nadelen operationele databases zijn:

1. Deze databases zijn niet ingericht om met goede performance analytische queries uit te voeren.
2. De kwaliteit van de gegevens in deze databases laat vaak te wensen over.
3. Sommige relevante gegevens zitten niet in de eigen database.
4. Historische gegevens ontbreken vaak.
5. Niet alle bedrijfsregels zijn vastgelegd in deze databases.
6. De structuur van een operationele database is vaak complex en verre van intuitief.

Om de genoemde problemen het hoofd te bieden kan een DWH, die gevuld wordt middels het ETL-proces, uitkomst bieden.

Power Pivot is de kubus van Excel Power BI. Een kubus is een draaitabel op steroiden.

2.2 Gegevens importeren uit SQL Server

Casus.

2.2.1 Filters

Casus.

2.3 Kolomnamen definieren

Casus.

Eenduidigheid in naamgeving maakt rapporten beter. Daartoe moet je goede namen kiezen bij het maken van een Power Pivot-model.

2.4 Kolommen verbergen

Casus.

2.5 Tabel achteraf aanpassen

Casus.

2.6 Gegevenstype en regionale instellingen

Casus.

2.7 Gegevens importeren uit een eerder gebruikte verbinding

Casus.

2.7.1 De nieuwe tabel opnemen in diagramweergave

Casus.

2.8 Een datumdimensie

De voordelen van een datumdimensie zijn:

1. Alle voor analyse relevante periodes zijn vooraf gedefinieerd en kunnen door alleen te slepen gebruikt worden.
2. De bedrijfsregel die bepaalt van wanneer tot wanneer een boekjaar/fiscaal jaar is, ligt centraal vast in de datumdimensie.
3. De datumdimensie bevat de bedrijfsregel die definieert in welk weeknummer een dag valt.
4. Een datumdimensie bevat ook rijen voor dagen dat er geen business was, bijvoorbeeld op zon- en feestdagen of tijdens een zomersluiting.
5. Een datumdimensie bevat extra informatie zoals bijvoorbeeld of een dag een werkdag is of niet.

2.8.1 Een datumdimensie maken in Power Pivot

Casus.

2.9 Andere bronnen (OData, Excel (link, copy, extern werkboek, SSRS))

2.9.1 Gegevens importeren uit Excel

Casus.

2.9.2 Gegevens importeren uit OData

Casus.

2.9.3 Overige gegevensbronnen

Casus.

2.10 Resultaten tot nu toe bekijken met een draaitabel

Casus.

2.11 Power BI Desktop gebruiken

Casus.

Hoofdstuk 3. Gevorderde onderwerpen en DAX

3.1 Hierarchien

Casus.

3.2 Sorteervolgorde

Casus.

3.3 Berekende kolommen maken met DAX

3.3.1 Verwijzen naar kolommen binnen een tabel

Casus.

3.3.2 Verwijzen naar een andere tabel

Casus.

3.3.3 IF- en ISBLANK-functie

Casus.

3.3.4 Alternatief met SQL

Casus.

3.3.5 Fiscale jaren

Casus.

3.3.6 Overige opmerkingen

Casus.

3.4 Feiten

Feiten zijn de grootheden die processen meetbaar maken. Ze staan in de cellen van een draaitabel.

Dimensieattributen geven context (betekenis) aan feiten. Ze staan op de assen van een draaitabel en vormen de eventuele filters.

3.4.1 Impliciete feiten

Een impliciete meetwaarde is een meetwaarde die door Power Pivot automatisch is aangemaakt.Power Pivot gebruikt als default de SOM-functie.

3.4.2 Context

DAX kent 3 soorten context:

1. Rowcontext
2. Querycontext
3. Filtercontext

De DAX-expressie die gebruikt wordt om een berekende kolom te maken wordt altijd uitgevoerd in de context van de rij.

Querycontext beschrijft waar je een berekend veld gebruikt.

Onder filtercontext worden niet filters en slicers verstaan die je op je rapport gebruikt.

3.4.3 Expliciet berekende velden

Casus.

3.4.4 Verschillen tussen impliciete en expliciete waarden

Deze verschillen zijn:

1. Mogelijkheid om een andere aggregatie te kiezen.
2. Leesbaarheid

3.4.5 Ontbreken van feiten

Casus.

3.4.6 CROSSFILTER

Casus.

3.5 Tijdintelligentie

3.5.1 Een datumdimensie maken

Casus.

3.5.2 Year-to-Date

Casus.

3.5.3 Omzet vorig jaar

Casus.

3.5.4 Groeipercentage

Casus.

3.6 KPI's

Een KPI is een managementinstrument dat in 1 oogopslag de status van een proces laat zien. Een KPI bestaat uit 4 componenten:

1. (Gerealiseerde) Meetwaarde
2. Doel
3. Status
4. Trend

Casus.

3.7 Dubbele namen

Casus.

3.7.1 Tabelgedrag

Casus.

3.7.2 Slowly Changing Dimensions

Zie samenvatting leerboek Business Intelligence.

3.8 Parent-child hierarchie maken

Casus.

3.9 Role playing dimensions

Casus.

3.10 Perspectieven

Casus.

3.11 Power BI Desktop

Casus.

3.11.1 Kruisfilterrichting

Casus.

3.11.2 Row-level security

Casus.

3.12 Tot slot

Casus.

Hoofdstuk 4. Excel-kubusfuncties

4.1 Opties voor rapporten

1. Excel-draaitabellen en draaigrafieken
2. 'Gewoon' Excel met berekende cellen
3. Power View

4.2 Draaitabellen en grafieken

Casus.

4.3 Kubusfuncties

4.3.1 MDX-beginselen

Casus.

4.3.2 Een draaitabel converteren naar kubusfuncties

Casus.

4.3.3 Zelf kubusfuncties gebruiken

Casus.

4.4 Het rapport afmaken

Casus.

4.4.1 Testen

Doelstelling is het rapport foolproof te maken.

4.5 Tot slot

In dit hoofdstuk gaat het om het maken van een rapport in Excel met behulp van het Power Pivot-model.

Hoofdstuk 5. Power Query

5.1 Architectuur overview

Zie boek.

5.2 Gegevens inlezen uit SQL Server

Casus.

5.3 Gegevens bewerken

5.3.1 Kolommen verwijderen

Casus.

5.3.2 Queries samenvoegen - Join

Casus.

5.3.3 Kolommen een andere naam geven

Casus.

5.3.4 Waarden vervangen

Casus.

5.3.5 Query een naam geven

Casus.

5.3.6 Stappen terugkijken

Casus.

5.3.7 Gegevens laden

Casus.

5.4 Een gegevensbron hergebruiken

Casus.

5.4.1 Rijen filteren

Casus.

5.4.2 Gegevenstype aanpassen

Casus.

5.4.3 Null verwijderen

Casus.

5.4.4 Zelf kolommen maken

Casus.

5.4.5 Kolommen samenvoegen

Casus.

5.4.6 Kolom vanuit voorbeelden

Casus.

5.4.7 Tot slot

Casus.

5.5 Gegevens inlezen uit Excel

Casus.

5.5.1 Number.ToText

Casus.

5.5.2 if

Casus.

5.6 Gegevens inlezen uit CSV-bestanden

Casus.

5.6.1 Draaitabel opheffen

Casus.

5.6.2 Een functie maken

Casus.

5.7 Parameters

Casus.

5.8 Gegevens inlezen uit een map

Casus.

5.8.1 Kolom splitsen

Casus.

5.8.2 Een functie gebruiken

Casus.

5.8.3 Een datumkolom maken

Casus.

5.9 Andere gegevensbronnen benaderen

5.9.1 Gegevens inlezen uit tekstbestanden

Casus.

5.9.1 Gegevens van het web lezen

Met de Van web kan je gegevens van willekeurige webpagina's inlezen. Power Query zal proberen op de webpagina HTML-tabellen te herkennen.

OData is een soort ODBC voor webservices. OData laat webservices eruitzien als databases met tabellen.

Het is mogelijk om met Power Query gegevens in te lezen uit Facebook.

5.9.3 Gegevens uit Microsoft-serverproducten

Naast sharepoint kan je op vergelijkbare wijze verbinding maken met AD van een domein om alle domeingerelateerde zaken, zoals een lijst met computers in te lezen.

5.9.4 Big Data

MS ziet voor Power BI een belangrijke rol weggelegd in zijn Big Data-strategie. Denk hierbij aan:

1. Azure Blob-opslag
2. HDInsight
3. Hadoop

5.9.5 Overige

Succes van Power Query zal sterk afhangen van de lijst van gegevensbronnen die men kan ontsluiten.

5.10 Gegevensbroninstellingen

Power Query slaat alle informatie die het nodig heeft om een verbinding te maken op in een versleuteld bestand op de computer waar je Power Query gebruikt. De informatie wordt dus niet opgeslagen in het Excel-werkboek zelf. Bovendien is het versleuteld, dus de wachtwoorden, of andere sleutels, zijn niet ergens te lezen.

Casus.

5.11 Andere transformaties

5.11.1 Rijen filteren

Casus.

5.11.2 Andere kolombewerkingen

Power Query bevat een aantal mogelijkheden om kolommen met tekst te manipuleren.

Met behulp van Power Query kunnen veel verschillende berekeningen worden uitgevoerd.

Ook met datums kan Power Query rekenen.

5.11.3 Doorvoeren (Fill up/down)

Een belangrijk onderdeel van Power Query is de gegevens opschonen en het aanvullen van ontbrekende gegevens (Doorvoeren).

5.12 Power BI Desktop

Net zoals in eerdere hoofdstukken geldt dat bijna alles wat in dit hoofdstuk is besproken ook geldt voor Power BI Desktop.

Casus.

5.13 Tot slot

In dit hoofdstuk hebben we veel geleerd over de mogelijkheden van Power Query.

Hoofdstuk 6. M, de taal van Power Query

6.1 Formulebalk en Query Editor

Casus.

6.2 De basis van M, het let-statement

Casus.

6.3 Gegevensbronnen

6.3.1 Zelf een tabel maken in M

Casus.

6.3.2 Gegevens uit je Excel-werkboek inlezen

Casus.

6.3.3 Gegevens uit een ander Excel-werkboek inlezen

Casus.

6.3.4 Gegevens uit SQL Server inlezen

Casus.

6.3.5 Andere gegevensbronnen

Bouw een eenvoudige query met de interface en bekijk de gegenereerde M-code. Dit is een prima manier om te leren hoe de andere gegevensbronnen aangesproken kunnen worden.

6.4 Functies

6.4.1 Een functie maken

Casus.

6.4.2 Een functie gebruiken

Casus.

6.4.3 Azure Cognitive Services gebruiken

Casus.

6.5 Transformaties

Voorbeelden.

6.6 Geparameteriseerde queries

Casus.

Power BI Desktop

De taal M kan ook gebruikt worden in Power BI Desktop waarbij weliswaar bepaalde M-functies in Excel niet werken in Power BI Desktop.

Tot slot

Dit hoofdstuk geeft een goed beeld van de scripttaal M van Power Query.

Hoofdstuk 7. Power BI-visualisaties

7.1 Introductie van Power View

7.1.1 Historische achtergrond

Zie boek.

7.1.2 Power View

Excel, met alle mogelijkheden die het biedt met draaitabellen en grafieken, conditionele opmaak, filters en slicers, is het programma voor de explorers.

7.1.3 Gemakkelijk met beperkingen

Power View is gemakkelijk in het gebruik om de volgende redenen:

1. Het is gebaseerd op een semantisch model.
2. Het is een drag-and-dop omgeving.

De beperkingen zijn het gevolg van de vele instellingen van een grafiek die Excel rijk is. Dit vergt immers veel tijd en kennis.

7.1.4 Goede visualisaties

Wat de juiste visualisatie is, en hoe je die weergeeft, hangt af van de boodschap die je wilt overbrengen. Een beangrijk onderdeel van Analytics is het communiceren van de informatie. Denk bij het maken van een rapport dus goed na over de boodschap die je wilt overbrengen.

7.2 Power Pivot aanpassen voor Power View

7.2.1 Inpliciete en expliciete meetwaarden

Zie paragraaf 3.4

7.2.2 Numerieke dimensieattributen

Het voorgaande gaat er vanuit dat bekend is welk veld in het semantisch model een meetwaarde is en welk veld een dimensieattribuut. Geef bij een dimensieattribuut aan dat deze niet aggregeerbaar is.

7.2.3 Standaardveldenset

Dit zijn kolommen van een tabel die altijd worden gebruikt.

7.2.4 Tabelgedrag

Met deze instelling wordt bepaald hoe het rapport moet omgaan met dubbele waarden.

7.2.5 Gegevenscategorie

Help Power View de gegevens correct te tonen door de gegevens die een geografische component hebben te categoriseren.

7.3 Aan het werk met Power View

7.3.1 Groeirapportage

Casus.

7.3.2 Opmaak

Casus.

7.3.3 Rapport Omzet pe regio

Casus.

7.4 Power BI Desktop

Casus.

7.5 Tot slot

Dit hoofdstuk laat zien hoe je gegevens uit een Power Pivot-model visueel kan weergeven.

Hoofdstuk 8. Power BI Service

8.1 Beginnen met Power BI Service

8.1.1 Aanmelden

Via https://powerbi.microsoft.com/nl-nl/

8.1.2 Gratis versus betaald

Met gratis account kan je al heel veel. Er bestaan 2 verschillende vormen van een betaald account.

8.1.3 Cloud of lokaal

Power BI is een cloudoplossing, een SaaS oplossing.

8.2 Excel uploaden naar Power BI

8.2.1 Publiceren

Casus.

8.2.2 Importeren

Casus.

8.3 Power BI uploaden naar Power BI

8.3.1 Upload

Casus.

8.3.2 Row-level security

Casus.

8.4 Dashboards

8.4.1 Een dashboard maken

Dashboards zijn rapporten die geaggregeerde gegevens en KPI's tonen die snel bekeken kunnen worden door verschillende gebruikers alvorens de gegevens verder te analyseren met BI-tools.

Casus.

8.4.2 Extra elementen aan je dashboard toevoegen

Casus.

8.4.3 Een dashboard opmaken

Casus.

8.4.4 Tegels aanpassen

Casus.

8.4.5 Gegevenssets, rapporten en dashboards

Dashboard bevat tegels die elementen van een rapport tonen. Verschillende tegels kunnen items van verschillende rapporten tonen. Verschillende rapporten kunnen verschillende gegevenssets hebben. Dus kunnen dashboards informatie tonen afkomstig uit verschillende gegevenssets.

Een rapport is altijd gebaseerd op 1 gegevensset. Bij een gegevensset kunnen meer rapporten horen. Een dashboard kan tegels bevatten afkomstig uit verschillende rapporten en een rapport kan items hebben op meer dashboards.

8.5 Gegevens ophalen

Casus.

8.6 Gegevens vernieuwen

8.6.1 Inport versus direct query

Casus.

8.6.2 Gegevens verversen

Casus

8.7 Rapporten en dashboards delen

Belangrijk aspect van Power BI is het delen van informatie met andere mensen binnen een organisatie. Power BI biedt hiervoor een aantal opties:

1. Delen van rapporten en dasboards
2. Werkruimte delen
3. Power BI App
4. Publiceren op internet
5. Insluiten in Sharepoint online
6. Power BI Embedded

8.7.1 Delen van rapporten en dasboards

Casus.

8.7.2 Werkruimte delen

Casus.

8.7.3 Power BI App

Casus.

8.7.4 Publiceren op internet

Casus.

8.7.5 Insluiten in Sharepoint online

Men kan Sharepoint gebruiken als een centrale portal voor al je content. Er kan meer op staan dan alleen je Power BI-rapporten.

8.7.6 Power BI embedded

Valt buiten de scope van dit boek.

8.8 Tot slot

Dit hoofdstuk is zeker geen compleet verhaal van de mogelijkheden van Power BI; de mogelijkheden zijn legio.